Vana, akışkanların geçişini kontrol etmek, durdurmak, ayarlamak veya yönlendirmek için kullanılan bir mekanik cihazdır. Vana seçimi, tesisatın verimliliği, güvenliği ve maliyeti açısından önemli bir karardır. Vana seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı kriterler şunlardır:
Akışkanın Niteliği: Vana seçiminde akışkanın türü, sıcaklığı, basıncı, viskozitesi, kimyasal içeriği, pH değeri, katı partikül oranı ve tane boyutu gibi özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Akışkanın korozif veya abrasif olması, vana malzemesinin seçimini etkiler. Akışkanın gaz veya sıvı olması, vana tipinin seçimini etkiler. Akışkanın yüksek sıcaklık veya basınca sahip olması, vana dayanımının seçimini etkiler.
Vana Tipi: Vana seçiminde vananın görevine uygun bir tipin seçilmesi gerekir. Vana tipleri genel olarak kapama vanaları, kısma ve kontrol vanaları, geri dönüş vanaları ve özel amaçlı vanalar olarak sınıflandırılabilir. Kapama vanaları, akışkanın geçişini tamamen açmak veya kapatmak için kullanılır. Kısma ve kontrol vanaları, akışkanın debisini veya basıncını ayarlamak için kullanılır. Geri dönüş vanaları, akışkanın tek yönlü akmasını sağlamak için kullanılır. Özel amaçlı vanalar ise belirli uygulamalarda kullanılmak üzere tasarlanmış vanalardır.
Vana Boyutu: Vana seçiminde vananın boru çapına uygun bir boyutta olması gerekir. Vana boyutu genellikle nominal çap (DN) olarak ifade edilir. Vana boyutu akışkanın debisini ve basınç kaybını etkiler. Çok büyük veya çok küçük bir vana seçimi performans kaybına veya kontrol sorunlarına yol açabilir.
Vana Malzemesi: Vana seçiminde vananın akışkanla temas eden parçalarının malzemesinin uygun olması gerekir. Vana malzemesi akışkanın niteliğine ve işletme şartlarına göre değişir. Vana malzemesi korozyona, aşınmaya, ısıya, yüke, darbeye ve titreşime dayanıklı olmalıdır. Vana malzemesi olarak genellikle dökme demir, karbon çeliği, paslanmaz çelik, bronz, 犀利士
pirinç gibi metaller veya plastik, kauçuk gibi polimerler kullanılır.
Vana Kumanda Şekli: Vana seçiminde vananın nasıl açılıp kapatılacağı veya ayarlanacağı da önemlidir. Vana kumanda şekli manuel veya otomatik olabilir. Manuel kumanda şeklinde vana elle veya mekanik bir araçla çalıştırılır. Otomatik kumanda şeklinde vana elektrikli, pnömatik, hidrolik veya termal bir aktüatör ile çalıştırılır.
